از تهران تا دوحه؛ نقش و نگاه ایران در معادلات افغانستان

به گزارش ایراف؛ آقای قمی با انتشار پستی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ايکس، هدف از این سفر را تبیین مواضع، انتقال نگرانی‌های تهران درباره افغانستان و توضیح سیاست‌های انسان دوستانه ج. ا. ایران در زمینه اتباع حاضر در کشور به مقامات سازمان ملل و کشورهای شرکت کننده در نشست عنوان کرد.

نماینده ویژه ایران برای افغانستان همچنین ضمن تشریح اهداف حضور در دوحه افزود: شرایط پیچیده و خطیر افغانستان و منطقه نیازمند رایزنی‌های همه جانبه با تمامی طرف‌ها است.

او در ادامه نوشته است که به امید اینکه مذاکرات پیش رو به کاهش درد و رنج مردم شریف افغانستان منجر شود و صلح، ثبات، امنیت، توسعه پایدار و حکومتی مبتنی بر اراده آزاد مردم بدون دخالت و سلطه بیگانگان را به ارمغان آورد. اهدافی که متناسب به شرایط داخلی، فضای منطقه‌ای و رقابت‌های جهانی در مورد افغانستان تنظیم شده است.

سومین نشست دوحه که در آن نمایندگانی از ۲۲ کشور جهان و هشت سازمان بین المللی حضور یافته‌اند، ماحصل ماه‌ها رایزنی مقامات سازمان ملل و طالبان در وهله اول و دیدارهای گوناگون بازیگران ذینفع منطقه‌ای و جهانی با یکدیگر در گام دوم  است.

در همین حال، گفتگو با افغانستان تحت حاکمیت طالبان و ادغام مجدد آن در جامعه جهانی از اهداف مهم این نشست سوم دوحه اعلام شده است.

در چنین فضایی نمایندگان مختلف کشورها و سازمان‌های جهانی با فهرستی از خواسته‌ها و مطالبات وارد دوحه شدند.

تهران نیز با هدف انتقال نگرانی‌های خود از وضعیت افغانستان و تبیین مواضع خود وارد صحنه رقابت‌ها برای افغانستان شده است.

همانطور که در بالا آمد یکی از اهداف حضور تهران در دوحه تبیین مواضع و رویکرد جمهوری اسلامی به عنوان یکی از اثرگذارترین و مهمترین همسایه‌های افغانستان عنوان شده است.

هدفی که باتوجه به نقش غیرقابل کتمان تهران در مسائل افغانستان مهم است. به عبارت دیگر، حل مساله افغانستان چه در نشست‌های منطقه‌ای و چه در پلتفرم‌های بین‌المللی بدون درنظرداشت مواضع و رویکردهای همسایگان افغانستان ازجمله ایران راه به جایی نخواهد برد.

از سوی دیگر، در فضای پیچیده و رقابت آمیز مسئله افغانستان، حفظ منافع در اولویت قرار دارد. پیگیری و تحقق این منافع طبیعتاً به شفاف سازی رویکرد و مواضع یک کشور بستگی دارد. ایران برای حفظ منافع در چنین فضای رقابت آلود به وجود آمده نیازمند آن است که به روشنی رویکرد را خود را بیان و بر آن تاکید کند.

افغانستان و تحولات آن در سه سال گذشته نشان داده است که به مانند گذشته حل مسائل این کشور پیچیده و در عین حال دشوار است. تعدد بازیگران ذینفع با گستره وسیعی از اهداف و منافع، پیگیری اهداف از افغانستان را سخت و در عین حال با نگرانی‌هایی همراه کرده است.

در چنین شرایطی است که هدف انتقال نگرانی‌های تهران از افغانستان در دستورکار هیات ایرانی قرار گرفته است. همانطور که تحولات افغانستان در دهه‌های گذشته نشان داده است که آنچه در افغانستان رخ دهد تاثیرات مستقیمی بر ایران برجای خواهد گذاشت. ثبات یا بی‌نظمی تهران را نیز منتفع یا متضرر خواهد کرد.

این درحالی است که با نزدیک شدن به نشست دوحه سیگنال‌هایی از تلاش‌های آمریکا و دیگر کشورهای رقیب برای کشاندن طالبان به میز مذاکره با خود وجود دارد.

به‌طوری که بسیاری از ناظران بر این باورند که نشست دوحه هرچند در ظاهر به رهبری سازمان ملل  هدایت می‌شود، اما در پشت پرده این نشست آمریکا است که صحنه را می‌چیند.

بنابراین، تهران برای تحقق منافع، صیانت از اهداف خود و ثبات منطقه پیرامونی ضمن تببین نگاه خود به افغانستان به دنبال انتقال نگرانی‌های خود به جامعه جهانی در خلال این نشست است.

شرایط پیچیده کنونی در داخل افغانستان و منطقه پیگیری چنین هدفی را ضروری و برجسته کرده است.

به همین جهت است که جمهوری اسلامی باتوجه به این اهداف و درک شرایط پیچیده و خطیر افغانستان راه حل برون رفت از این وضعیت را گفتگو و رایزنی با همه طرف‌های ذینفع در افغانستان می‌داند.

از طرف دیگر، تجربه دهه‌ها منازعه، جنگ و درگیری در افغانستان نشان داده است که حل بحران افغانستان نیازمند توجه به مکانیزم‌های همه جانبه و با حضور همه طرف‌های درگیری است.

تجربه شکست‌های صلح افغانستان در برهه‌های مختلف از تاریخ نشان داده که علیرغم تلاش‌ها برای ایجاد صلح و ثبات در افغانستان مادامی که همه طرف‌ها در آن حضور نداشته باشند، محکوم به شکست خواهد بود.

در همین راستا است که تهران که در سه سال گذشته کوشیده چه به صورت دو جانبه و چه در شکل تلاش‌های منطقه‌ای به حل بحران در افغانستان کمک کند و اکنون مسیر برون رفت را در گرو رایزنی‌های همه جانبه با تمامی طرف‌ها می‌داند.

اما حل بحران افغانستان بدون در نظرداشت توجه به شرایط مردم افغانستان چه در داخل افغانستان و چه در بیرون از این کشور موفقیتی دوام دار را در پی نخواهد داشت.

با سقوط کابل در تابستان 1400 جمعیت زیادی از مردم افغانستان به مانند تجربه‌های پیشین خود از تغییر حکومت‌ها مجبور به مهاجرت شدند.

در این میان، ایران به مانند گذشته میزان زیادی از این مهاجران را در سه سال اخیر پذیرفته است. رسیدگی به وضعیت این گروه نیازمند همکاری‌های منطقه‌ای و جهانی با تهران است.

بنابراین، وضعیت پیچیده منطقه، فعال شدن مداخله قدرت‌های بزرگ در مسئله افغانستان و شرایط داخلی افغانستان اهمیت اهداف تهران را در نشست دوحه برجسته می‌کند.

تهران با درک شرایط موجود به دنبال تحقق اهدافی است که امیدوار است از نتیجه آن مردم افغانستان نیز سود برده و به صلح و ثبات و کاهش درد و رنج برسند.

پیشنهاد می شود: کاظی قمی: انتقال نگرانی های تهران درباره افغانستان از اهداف ما در دوحه سه است

لینک کوتاه: https://irafnews.com/?p=27138

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

آخرین مطالب
پر بازدیدترین ها