طالبان سه سال پیش با تصرف کامل ولایت پنجشیر، در همان آغاز به آرامگاه احمدشاه مسعود رفته و ده‌ها تن از نیروهای این گروه در محوطه آرامگاه دشمن دیروزشان که تا زنده بود دست آن‌ها را از فتح پنجشیر به عنوان پایگاه «مقاومت» ضد طالبان، کوتاه کرده و حسرت تسخیر این پایگاه را در دل طالبان گذاشته بود، به رقص و پای‌کوبی پرداخته و تصایرشان را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردند.
طالبان پس از اینکه تمام ولایت‌های افغانستان از جمله کابل پایتخت این کشور را تحت کنترل خود درآوردند، یگانه ولایتی که بیش از ۲۰ روز در کنترل مقاومت‌گران باقی ماند، پنجشیر بود. پنجشیر به دلیل داشتن کوه‌های مرتفع و حضور نیروهای «جبهه مقاومت ملی» از جمله احمد مسعود، فرزند احمدشاه مسعود، از مناطقی بود که حتی طالبان در ابتدا خیال تصرف کامل آن را نداشتند.
این گروه به هدف تصرف کامل پنجشیر، هزاران نیروی خود را از مناطق جنوب، شرق و غرب کشور فراخواند تا پنجشیر را تسخیر کند که پس از ۲۰ روز درگیری مسلحانه و دادن تلفات سنگین، بر اساس گزارش‌ها به کمک نیروهای پاکستانی با راه‌اندازی حمله‌های گسترده از طریق زمین و هوا، این ولایت را تصرف و پرچم سفیدشان را بر فراز ادارات دولتی و کوه‌های سر به فلک کشیده پنجشیر از جمله آرامگاه احمدشاه مسعود برافراشتند.
مدت اندکی از تصرف این ولایت توسط طالبان نگذشته بود که سنگ مزار احمدشاه مسعود و سپس شیشه‌های آرامگاه شکسته شد که تصایر آن در دسترس رسانه‌های ملی و بین‌المللی قرار گرفت و واکنش‌های گسترده‌ای را برانگیخت.
طالبان پس از آن ساحات تخریب شده این آرامگاه از جمله سنگ و شیشه‌های شکسته را ترمیم کرده و دسته گلی را نیز روی مقبره مسعود گذاشتند. سخنگوی طالبان در آن زمان اعلام کرد که این کار از سوی ساکنان محلی و کسانی که می‌خواهند دست به نفاق بزنند، صورت گرفته است.
تخریب سنگ و شیشه آرامگاه مسعود با واکنش‌های زیادی مواجه شد. عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه ملی در دوره جمهوریت آن را «باعث ایجاد تفرقه و بدبینی» میان مردم افغانستان دانست و هشدار داد که این کار پیامد بدی را به دنبال خواهد داشت.
حامد کرزی، رییس جمهور پیشین افغانستان نیز که لقب «قهرمان ملی» را به احمدشاه مسعود داده بود، در توییتی نوشت: «دشمنان افغانستان با این اقدامات مذبوحانه و ناکام نمی‌توانند به رهبران و قهرمانان ملی ما توهین کنند.»
مریم مسعود، دختر احمدشاه مسعود نیز در توییتی نوشت: «بسیاری برای من عکسی از مقبره قهرمان ملی را فرستادند. دوستان عزیز، شما جگرخون یک شیشه شکسته نباشید، جوان های ما در پنجشیر دارند پرپر می‌شوند! برعکس این باید خون شما را بیشتر به جوش بیاورد، سلاح تان را در دست بگیرید، صدای تان را بلند کنید، دست این متجاوزها را از کشور قطع کنید.»
آرامگاه مسعود و محیط اطراف آن که در زمان حیات این فرمانده ضد طالبان نیز محل زندگی‌اش بود، به دلیل داشتن آب و هوای مناسب و قرار گرفتن در دل کوه‌ها، سالانه پای ده‌ها گردش‌گر داخلی و خارجی را به آنجا می‌کشاند و شماری هم در مقبره مسعود عکس یادگاری می‌گرفتند؛ اما اکنون ساکنان پنجشیر می‌گویند که با تسلط طالبان بر این ولایت، حضور گردشگران نسبت به سال‌های گذشته، کاهش بی‌سابقه‌ای یافته است.
به گفته آنان، قبلا چندین نفر به عنوان نگهبان، پاک‌بان و باغ‌دار در این محوطه فعالیت داشتند و ماهانه دستمزد دریافت می‌کردند، جاده‌ها و صحن آرامگاه که با چراغ‌های گوناگون تزیین شده بود، اکنون بر علاوه اینکه به هیچکس اجازه رفتن به صحن آرامگاه داده نمی‌شود، حتی خدمه آن نیز اجازه فعالیت دوباره نیافته، و چراغ‌های تزئینی آن نیز غیرفعال شده است.
ساکنان محلی همچنین می‌افزایند که طالبان به آنان اجازه رفتن به این محل را نمی‌دهند و کسانی که بروند، اجازه بردن موبایل و تصویربرداری از مزار احمدشاه مسعود به آنان داده نمی‌شود.
ویدیوهایی که به تاریخ ۱۶ شهریور سال ۱۴۰۰ توسط عوامل یک کانال یوتیوب ثبت و نشر شده، نشان می‌دهد که این آرامگاه توسط ده‌ها تن از اعضای طالبان که گفته شده، اکثرشان از اقوام ازبک و ترکمن و ساکنان ولایت‌های فاریاب و جوزجان در شمال افغانستان هستند، نگهبانی می‌شود.
سید اسماعیل انصار؛ مسئول امنیتی آرامگاه احمدشاه مسعود که با یکی از یوتیوبران افغان صحبت کرده و ویدیوی آن در ۱۶ سنبله سال ۱۴۰۰ نشر شده، گفته که هیچ اثری از تخریب سنگ و شیشه این آرامگاه ندیده است. او گفته که چند روز پیش شماری از خبرنگاران ایرانی آمده و هنگام تصویربرداری از آرامگاه مسعود گفته اند که بخش‌هایی از معماری این آرامگاه توسط ایرانی‌ها صورت گرفته است.
انصاری اما با رد اظهارات ساکنان این ولایت، گفته که تمام کارمندان آرامگاه را خواسته اند تا بیایند کار کنند و برای شان حقوق نیز داده می‌شود؛ اما افزوده که تنها باغ‌دار تاکنون حاضر به کار شده است.
عضو دیگر طالبان که با ده‌ها نفر دیگر به شمول گرداننده و تصویربردار این یوتیوبر وارد آرامگاه احمدشاه مسعود شده هرچند مایل به صحبت نیست، اما می‌گوید، کسانی بودند که می‌خواستند با تخریب سنگ و شیشه این آرامگاه تفرقه ایجاد کنند.
او چندین بار در سخنانش از آرامگاه مسعود به عنوان «زیارت» یاد کرده و می‌گوید: «ما مسئولیت داریم تا از این زیارت و سایر زیارت‌هایی که در کشور وجود دارد به شمول مکان‌های باستانی و تاریخی محافظت کنیم و برای مردم و وطن خود خدمت نماییم.»
این عضو طالبان با نشان دادن تصویری از یک مرد هندو (سیک) می‌گوید که آنان [طالبان] با هیچ کسی دشمنی ندارند و می‌خواهند برای تمام ساکنان در افغانستان خدمت کنند.
او همچنین با اشاره به اینکه رسانه‌هایی که می‌خواستند خبرهای منفی از وضعیت افغانستان به جهانیان گزارش دهند، اعلام کردند که اکثر اعضای طالبان نیروهای خارجی از جمله پاکستانی و ازبکستانی هستند و طالبان هم به کمک هواپیماهای پاکستانی پنجشیر را تصرف کرده اند؛ اما او این گزارش‌ها را به دور از واقعیت دانسته، افزود که هیچ خارجی در میان‌شان حضور نداشته/ندارد و در هیچ حمله شان پاکستان نقش نداشته است.
در محوطه آرامگاه احمدشاه مسعود اما هزاران میل سلاح مختلف از جمله بمب‌های دستی دیده می‌شود و طالبان به خبرنگار این شبکه می‌گوید که این سلاح‌ها و تجهیزات نظامی، در جنگ با نیروهای «جبهه مقاومت ملی» به دست آمده است.
احمدشاه مسعود در سال ۱۹۹۶ لقب «شیر پنجشیر» را کسب کرد و ائتلاف شمال را علیه طالبان رهبری می‌کرد. مسعود در سال ۲۰۰۱ میلادی از سوی دو عامل انتحاری عرب‌تبار که خود را خبرنگار معرفی کرده بودند، کشته شد.
پسرش احمد مسعود پس از جان باختن پدرش گفت که راه او را ادامه می‌دهد و در ماه آگست سال ۲۰۲۱ هنگامی که طالبان افغانستان را تصرف کردند، احمد مسعود با جمعی از جوانان همفکرش، مقاومت در برابر طالبان را از پنجشیر آغاز کرد و اکنون که در خارج از کشور به سر می‌برد «جبهه مقاومت ملی» به رهبری او هرازگاه حملاتی را علیه طالبان در داخل افغانستان راه اندازی می‌کند.
