به گزارش ایراف، در مقاله‌ای که خبرگزاری آسوشیتدپرس آورده به بررسی پنج نکته در مورد حاکمیت سه ساله طالبان بر افغانستان پرداخته است. در این مقاله آمده است که سه سال از تسلط طالبان بر افغانستان می گذرد. آنها از یک گروه شورشی به قدرت تبدیل شده‌اند، تفسیر خود را از شریعت اسلامی تحمیل کرده‌اند و به دنبال تقویت ادعای مشروعیت خود بوده اند. علیرغم عدم به رسمیت شناختن بین المللی به عنوان حاکمان رسمی کشور، طالبان از دیدارهای سطح بالا با قدرت های بزرگ منطقه ای مانند چین و روسیه لذت می برد. آنها حتی در مذاکرات تحت حمایت سازمان ملل متحد شرکت کردند، در حالی که زنان و جامعه مدنی افغانستان از حضور در این مراسم محروم شدند. این یک پیروزی برای طالبان بود که خود را تنها نماینده واقعی کشور معرفی کردند.
هیچ چالش داخلی برای حکومت آنها و هیچ تمایلی در خارج از کشور برای حمایت از آن ها وجود ندارد. جنگ در اوکراین و غزه توجه جامعه بین‌المللی را به خود جلب کرده است و افغانستان همان تهدید تروریستی را که قبلاً نشان می‌داد را دیگر نشان نمی‌دهد. اما چالش ها همچنان باقی است.
در اینجا پنج نکته در مورد طالبان در قدرت بررسی شده است.
جنگ‌های فرهنگی و پاداش
نخستین نکته‌ای که این مقاله به آن اشاره می‌کند مساله رهبری واختلافات درون گروهی طالبان است. به طوری که آمده رهبر عالی طالبان در بالای یک سیستم حاکم هرم مانند به عنوان نمونه ای از فضیلت نشسته است. مساجد و روحانیون در یک طرف هستند. از سوی دیگر، اداره کابل است که تصمیمات روحانیون را اجرا می کند و با مقامات خارجی ملاقات می کند.
جاوید احمد، محقق غیر مقیم در انستیتوی خاورمیانه، می گوید: «درجات مختلفی از افراط گرایی وجود دارد و طالبان در ائتلافی ناآرام از تندروهای حاکم و عملگرایان سیاسی قرار دارند. این مساله آنها را در یک جنگ فرهنگی قرار داده است.»
بحث برانگیزترین سیاست ها در زمانی که هبت‌الله آخوندزاده رهبری می‌کند، بعید است که این سیاست ها تغییر کند. این درحالی است که رهبران عالی بازنشسته نمی شوند یا استعفا نمی دهند. بلکه آنها تا زمان مرگ رهبری می کنند.
ابراهیم باهیس در برنامه جنوب آسیای گروه بحران می گوید که این تفکر واهی است که نظرات متفاوت برای ایجاد تفرقه بین طالبان کافی است. «طالبان متحد هستند و برای سال های طولانی یک نیروی سیاسی باقی خواهند ماند. آنها به عنوان یک گروه حکومت می کنند، آنها به عنوان یک گروه می جنگند.»
برای حفظ انسجام و تضمین نظم و انضباط، طالبان کارکشته از میدان جنگ به سمت بوروکراسی حرکت کرده و مشاغل اصلی را در دولت و ولایات به دست آورده اند.
اداره کشور
نکته دیگری که در این تحلیل اشاره شده نحوه اداره کشور توسط طالبان است. ابراهیم باهیس حکومت طالبان را “قوی ترین حکومت افغانستان در دوران معاصر” خواند.
در ادامه آمده است که کارمندان دولت کشور را در حال اجرا نگه می دارند و به احتمال زیاد دارای تحصیلات رسمی یا فنی هستند. اما نهادهای غیرنظامی پیشرو طالبان از نحوه اداره این نهادها آگاهی کافی ندارند. احمد گفت: مبنای کار آنها شریعت الهی است.همچنین لینا ریکیلا تامنگ از موسسه بین المللی دموکراسی و کمک به انتخابات گفت که مشروعیت طالبان برای حکومت کردن از سمت افغان ها نیست، بلکه از تفسیر آنها از دین و فرهنگ ناشی می شود.
او گفت که اگر یک حکومت با اعتماد و خرید شهروندان، به رسمیت شناختن توسط قدرت های بین المللی و مشروعیت از طریق فرآیندهایی مانند انتخابات تعریف شود، آنگاه طالبان به عنوان یک دولت واجد شرایط نیستند.
روشن نگه داشتن چراغ ها
در بخش دیگری از این مقاله آمده است که اقتصاد افغانستان ضعیف شده است. در سال 2023، کمک های خارجی همچنان حدود 30 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می داد.
سازمان ملل در طول سه سال گذشته حداقل 3.8 میلیارد دلار برای تأمین مالی سازمان های بین المللی کمک کرده است. ایالات متحده همچنان بزرگترین کمک کننده است و بیش از 3 میلیارد دلار کمک از زمان تسلط طالبان ارسال کرده است. اما سازمان دیده بان ایالات متحده که برای پیگیری این پول تعیین شده است، می گوید که مقدار زیادی مالیات منحرف می شود.
کریس بورگسون، معاون بازرس کل برای تفتیش و بازرسی در بازرس ویژه برای بازسازی افغانستان، می گوید: «هرچه پول نقد از منبع دورتر شود، شفافیت کمتر می شود.» طالبان نیز مالیات شدید اعمال می کنند. در سال 2023، آنها حدود 2.96 میلیارد دلار جمع آوری کردند. اما این در کشوری با نیازهای عظیم و پیچیده زیاد نیست و طالبان ابزاری برای تحریک اقتصاد ندارند.
بانک مرکزی نمی تواند پول چاپ کند. پول نقد در خارج از کشور چاپ می شود. معاملات سود ممنوع است زیرا در اسلام ربا حرام است و بانک ها وام نمی دهند. طالبان نمی توانند پول قرض کنند زیرا آنها به عنوان دولت شناخته نمی شوند و بانکداری بین المللی قطع شده است.
بلایای طبیعی و جریان مهاجرانی که از پاکستان تحت فشار برای بازگشت به کشورشان قرار گرفته اند بر اتکای افغانستان به کمک های خارجی برای رفع نیازهای ضروری تاکید کرده است.اگر جامعه بین المللی نتواند در آینده چنین کمکی ارسال کند، خطر بزرگی است. محمد وحید، اقتصاددان ارشد بانک جهانی برای افغانستان گفت: «ما می دانیم که افغانستان پول کمتری از جامعه جهانی دریافت خواهد کرد.»
ضربه مهم دیگر به اقتصاد، ممنوعیت تحصیل زنان و اکثر مشاغل توسط طالبان، حذف نیمی از جمعیت افغانستان از هزینه ها و پرداخت مالیات است که می تواند اقتصاد را تقویت کند. باهیس گفت: «علاوه بر این، سیاست مبارزه با مواد مخدر طالبان “میزان معیشت هزاران کشاورز را از بین برده است.»
دیپلماسی و صحنه جهانی
نکته دیگری که در ادامه این مقاله آمده دیپلماسی و حضور طالبان در مجامع بین المللی است. در همین رابطه کارشناسان بر این اعتقادند که افغانستان کشور کوچکی است که در همسایگی غول ها قرار دارد و اجماع منطقه ای وجود دارد که بهتر است افغانستان با ثبات داشته باشیم.اما حمایت غرب، به‌ویژه ایالات متحده، کلید بازگشایی میلیاردها دارایی مسدود شده و لغو تحریم‌ها است.
ارتباط طالبان با چین و روسیه مهم است زیرا آنها اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل هستند. آنها همچنین کرسی‌هایی را در کمیته اعتبارنامه سازمان ملل اشغال کرده‌اند که تصمیم می‌گیرد که آیا مشروعیت یک دولت را مشروع نمی‌داند.
در حال حاضر، کشورهای حوزه خلیج فارس برای مقابله با شرط بندی با طالبان درگیر هستند. باهیس گفت: «قطر دوست دارد به عنوان تلاش‌های میانجی‌گری پیشرو در نظر گرفته شود و (امارات متحده عربی) را به ویژه از طریق حمایت از هوانوردی بین‌المللی حذف کرده است.»
نشست امسال بین رهبر امارات متحده عربی و یک مقام طالبان که تحت تحریم های سازمان ملل بود، شکاف رو به رشد جهانی در مورد چگونگی برخورد با طالبان را برجسته کرد.
ویدا مهران، مدرس روابط بین‌الملل در دانشگاه اکستر در بریتانیا، گفت که طالبان مایلند بر میزان تأثیرگذاری خود به عنوان یک دولت تأکید کنند و نشان دهند که کشور صلح‌آمیز است و خدمات ارائه می‌شود.
اگرچه افغانستان ده ها رسانه را به دلیل سرکوب طالبان از دست داده است، اما حاکمان این کشور تأثیر رسانه های اجتماعی را درک کرده اند. محتوای آنها به منظور عادی سازی رویکرد آنها به قوانین اسلامی است، جایی که پیام های عربی زبان اهمیت دارد.مهران گفت: «این یک روایت آبکی و سفید شده از اتفاقاتی است که در کشور می گذرد.
امن است، اما امن نیست
طالبان از طریق پست های بازرسی، خودروهای زرهی و صدها هزار جنگجو امنیت افغانستان را تامین کرده اند. اما کشور امن نیست، به ویژه برای زنان و اقلیت ها، زیرا تلفات غیرنظامیان در اثر بمب گذاری های انتحاری و سایر حملات همچنان ادامه دارد.
گروه دولت اسلامی بارها محله شیعه نشین دشت برچی در کابل را هدف قرار داده است. پلیس، که در تأیید حملات و تعداد تلفات دیر کار می کند، در این حملات به رسانه‌ها می‌گوید که تحقیقات در حال انجام است، اما نمی‌گویند که آیا کسی به دست عدالت سپرده شده است یا خیر.
یک پدیده جدیدتر، نگرانی زنان افغان است که در هنگام اجرای احکام مربوط به لباس، کار و مسافرت توسط طالبان و الزام به داشتن قیم مرد در سفر، تجربه می‌شود. اما به گفته کارشناسان هرچند این پیام منعکس می شود که در افغانستان تحت حاکمیت طالبان امنیت خوبی برقرار است اما ما در مورد امنیت چه کسی صحبت می کنیم؟”
