به گزارش ایراف، «شیرعلی رضایان»، کارشناس مسائل سیاسی از تاجیکستان در مصاحبه‌ای با «قاسم بیک محمد»، کارشناس مسائل سیاسی از تاجیکستان به برررسی سیاست‌های ایران در آسیای مرکزی پرداختند.
ما می‌دانیم که ایران امکانات ترانزیتی خوبی برای دسترسی کشورهای آسیای مرکزی به آبهای آزاد در اختیار دارد، کشورهای آسیای مرکزی هم اکنون از مسیر بندر چابهار ایران و بندر گوادر و کراچی در پاکستان به آبهای آزاد دسترسی دارند. ایران برای اینکه چابهار اولویت کشورهای آسیای مرکزی باشد، چه اقداماتی را روی دست گرفته است؟
قاسم بیک: ایران اقدام‌های زیادی در این راستا انجام می‌دهد. اما به دلیل تحریم‌ها، مشکلاتی در تأمین مالی ساخت زیرساخت‌های لازم در چابهار وجود دارد. یکی از مهم‌ترین مشکلات، تکمیل خط آهن است که باید تا نوروز سال آینده تمام شود. با این کار، ارتباط ریلی بین ایران و کشورهای آسیای مرکزی برقرار می‌شود و حمل و نقل کالا به دو سمت آسان‌تر خواهد شد.
واقعیت این است که از نظر حمل و نقل و ترانزیت کالا، سرزمین ایران در مقایسه با افغانستان (یعنی مسیر جایگزین ریلی از طریق افغانستان به پاکستان) امن‌تر است.
اگر خط آهن تکمیل شود، این مسیر برای کشورهای آسیای مرکزی اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد. کشورهای ما از این مسیر استفاده خواهند کرد، زیرا بندر چابهار که هند نیز در آن فعالیت دارد، هنوز تحت تحریم‌ها قرار نگرفته است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که بیشتر مطالب مربوط به سیاست‌های ایران در آسیای مرکزی توسط رقبای منطقه‌ای و شرکای تهران نوشته می‌شود. در این منطقه، ما شاهد حضور فعال کارشناسان و پژوهشگران ایرانی نیستیم که روایت خود را از روابط ایران با کشورهای منطقه ارائه دهند. به نظر شما، دلیل این امر چیست؟
قاسم بیک: اگر وضعیت سیاست ایران را در آسیای مرکزی با آنچه در خاورمیانه یا روابط ایران با غرب وجود دارد مقایسه کنیم، متوجه می‌شویم که مطالب کمی درباره آن نوشته می‌شود.
رقبای منطقه‌ای بیشتر به منظور کاهش همکاری کشورهای آسیای مرکزی با ایران و تشویق دولت‌های خود به فعالیت بیشتر در آسیای مرکزی در مورد سیاست ایران در آسیای مرکزی می نویسند.
این اقدامات معمولاً با حمایت مراکز غربی و شرقی که ایران را به عنوان یک رقیب می‌بینند انجام می‌شود. برای این کار همیشه منابع مالی کافی وجود دارد.
شرکای ایران هم به منظور افزایش فعالیت آن در حوزه‌هایی که علاقه‌مندند ایران را فعال‌تر ببینند مانند حوزه‌های اقتصاد، تجارت، حمل و نقل، سرمایه‌گذاری، فناوری‌های نوین و دستاوردهای علمی ایران و …، بیشتر در مورد سیاست ایران در این منطقه می‌نویسند.
