به گزارش ایراف؛ درحالی که رسانه‌های افغانستان خبردادند که ملاهبت‌الله آخوند زاده رهبر طالبان به هرات رفته، حالا گفته می‌شود که فردا استان هرات در غرب افغانستان به مناسبت افتتاح پروژه تاپی تعطیل رسمی است.
وزارت خارجه طالبان روز 18 شهریور اعلام کرد که اولین جلسه کمیسیون آمادگی برای برگزاری مراسم افتتاح این پروژه‌ها روز شنبه برگزار شده است.
در این کمیسیون نمایندگان نهادهای امنیتی، وزارت‌های معادن و نفت، تامین اجتماعی، اطلاعات و فرهنگ، مخابرات و تکنولوژی، شرکت برق و سخنگوی طالبان حضور دارند.
در خبرنامه طالبان در این باره آمده است، انتظار می‌رود که این پروژه‌ها در روزهای آینده طی مراسمی باشکوه افتتاح شوند.
همزمان با آمادگی‌ها برای افتتاح پروژه تاپی، امیرخان متقی پنجشنبه گذشته با رشید مردوف، وزیر امور خارجه ترکمنستان، در نقطه صفر مرزی افغانستان و ترکمنستان دیدار و گفت‌وگو کرد.
افتتاح پروژه تاپی، جز اولویت‌های ترکمنستان است. این کشور می‌خواهد به بازار فروش انرژی در جنوب آسیا وصل شود.
توضیحات وزیر خارجه طالبان درباره تاپی
امیرخان متقی، سرپرست وزارت امور خارجه طالبان درباره پروژه تاپی گفته است که طول کل خط لوله تاپی ۱۸۴۰ کیلومتر است که ۲۱۴ کیلومتر خط لوله در خاک ترکمنستان احداث شده است.
او در ادامه بیان داشت که خط لوله تاپی پس از تکمیل، ظرفیت انتقال ۳۳ میلیارد متر مکعب گاز در سال را دارد که ۵ میلیارد متر مکعب آن در افغانستان و ۱۴ میلیارد متر مکعب باقی مانده در پاکستان و هند مصرف خواهد شد.
متقی گفت: افغانستان در دهه اول ۵۰۰ میلیون متر مکعب گاز دریافت خواهد کرد. در دهه دوم این عدد یک میلیارد متر مکعب و در دهه سوم سهم افغانستان از گاز به یک و نیم میلیارد متر مکعب افزایش خواهد یافت.
سرپرست وزارت خارجه طالبان تاکید کرد: هزینه کل خط لوله تاپی ۱۰ میلیارد دلار برآورد شده است.
متقی خاطرنشان کرد: افغانستان سالانه حدود ۴۵۰ میلیون دلار آمریکایی به عنوان هزینه ترانزیت دریافت خواهد کرد.
او ادامه داد: هزاران شغل مستقیم و غیرمستقیم در زمینه نگهداری و امنیت در طول ساخت و بهره‌برداری از این خط لوله ایجاد می‌شود.
این مقام طالبان گفت: افغانستان قادر خواهد بود با استفاده از گاز صدها مگاوات برق تولید کند.
سرپرست وزارت خارجه طالبان افزود: تولید برق به تنهایی می‌تواند سالانه صدها میلیون دلار را به بودجه ملی افغانستان جذب کند.
او تاکید کرد: این پروژه می‌تواند برجسته‌ترین و موفق‌ترین نمونه سیاست اقتصاد محور و پیوند اقتصادی افغانستان در منطقه باشد.
افتتاح پروژه تاپی در سال 1394
رهبران کشورهای ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند امروز رسما پروژه خط لوله گاز میان ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند موسوم به “تاپی” را افتتاح کردند. قرار است در حدود ۱۰ میلیارد دالر برای تطبیق این پروژه نهایت مهم اقتصادی در منطقه هزینه شود.
در تاریخ 16 دی ماه 1394 اشرف غنی رئیس جمهور وقت افغانستان، قربان قلی بردی محمد اوف، رئیس جمهور ترکمنستان، نواز شریف صدراعظم وقت پاکستان و محمد حامد انصاری، معاون رئیس جمهور هند با حضور در منطقه ماری در جنوب شرق و در نزدیکی میدان گازی ترکمنستان «گالکینیش» پروژه تاپی را افتتاح کردند.
قربان قلی بردی محمداوف در سخنان خود در این مراسم گفت: این خط لوله در ماه دسامبر ۲۰۱۹ تکمیل خواهد شد و ظرفیت انتقال گاز از این لوله ۳۳ میلیارد متر مکعب می‌رسد.
اما این اتفاق نیفتاد و امروز در افغانستان طالبان روی کار آمده‌اند.
اشرف غنی در این مراسم از تعهد کشورش برای همکاری با انتقال گاز ترکمنستان از خاک افغانستان اطمینان داد و افزود: «در کنار ترانزیت گاز ترکمنستان به هند و پاکستان ما همچنان امیدواریم که تا به حیث یک کشور ترانزیتی برای چین نیز باشیم.
او اما سه سال قبل پس از ورود طالبان به کابل از افغانستان گریخت و افغانستان را در سرنوشتی پیچیده قرار داد.
چالش‌ها و مشکلات پیش روی تاپی
پروژه انتقال گاز از طریق خط لوله تاپی بنا به دلائل سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فنی با مشکلات زیادی مواجه شده است و به رغم تحولات اخیر، چشم انداز روشنی برای تحقق آن دیده نمی‌شود.
زمان تکمیل احداث خط لوله تاپی تاکنون بارها به تعویق افتاده است. پس از برگزاری مراسم جشن سران چهار کشور تاپی در هرات در اسفند ۱۳۹۶ رسانه‌های اروپایی فاش ساختند که ادعای تکمیل احداث خط لوله تاپی در داخل قلمرو ترکمنستان دروغی بیش نبوده است و در زمان برگزاری جشن بلکه تا ماه‌ها پس از آن، خط لوله مزبور در داخل ترکمنستان تکمیل نشده بود.
فقدان منابع مالی لازم در ترکمنستان برای احداث خطوط لوله در این کشور از جمله علل تکمیل نشدن مسیر این خط لوله در ترکمنستان بوده است چنانکه فعلاً چشم انداز روشنی که تایید کننده انگیزه و علاقه ترکمنستان برای تامین مالی احداث خطوط لوله تاپی در افغانستان باشد (در چارچوب تعهدات ترکمنستان در موافقتنامه تاپی) دیده نمی‌شود. بطور کلی عمده چالش‌های فراروی احداث خط لوله تاپی به دو نوع چالش‌های سیاسی و فنی تقسیم می‌شود.
ویژگی‌های توپوگرافیک برخی مسیرها در افغانستان و پاکستان سبب افزایش هزینه احداث خط لوله انتقال گاز خواهد شد. تامین مالی احداث خط لوله نیز از دیگر معضلات احداث این خط لوله مخصوصا در خارج از ترکمنستان بوده است.
مسئله دیگر در طرف پاکستانی پیچیدگی‌های متعددی دارد و پروژه تاپی، در این شرایط توان این را ندارد که بر این مسائل غلبه کند و این کشور را پای کار مستقیم و صادقانه با طالبان بکشاند. عوامل موثر بر تصمیم‌گیری و برای اجرای خط لوله «تاپی» برای پاکستان نسبت به افغانستان متفاوت است و این پروژه برای پاکستان ارزش چندانی ندارد تا برای آن راهبردهای کلان خود را تغییر دهد.
پاکستان نگاه مثبتی به امتداد این پروژه به سوی هند ندارد و به دلیل تهدیداتی که از ناحیه آن احساس می‌کند، چندان مایل نیست در این زمینه با طالبان همکاری داشته باشد.
همه این مسائل باعث شده که پروژه تاپی سرعت لازم را نداشته باشد و به سرانجام لازم نرسد.
