به گزارش ایراف، ماجرای فروش زعفران ایرانی با نام و برند کشورهای دیگر موضوع جدیدی نیست، در گذشته این موضوع در رابطه با کشورهای اروپایی نظیر اسپانیا مصداق داشته، اما حالا و در کمال ناباوری اسم کشور افغانستان مطرح شده است.
علی حسینی، عضو شورای ملی زعفران در این‌باره به ایراف گفت که عمده نگرانی ما در خصوص صادرات زعفران به افغانستان است که به سبب صادرات زعفران به صورت فله، زعفران ایران را به اسم خود به دیگر کشورها صادر می‌کند.
او همچنین گفته است که افغانستان کمتر از ۲۰ تُن زعفران تولید می‌کند، اما ۷۰ تُن صادرات دارد و این نشان می‌دهد که زعفران ایرانی به آنجا می‌رود و سپس بسته‌بندی شده و از آنجا به سایر کشورها صادر می‌شود.
نگاهی به اتفاقاتی که برای زعفران ایران در افغانستان می‌افتد
در همین زمینه روح‌الله لطیفی، سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صنعت، معدن و تجارت به خبرنگار ایراف گفت: افغانستان چهارمین مقصد صادراتی زعفران ایران در سال گذشته با خرید ۲۲ تُن بوده است. در رابطه با افزایش صادرات زعفران ایران به افغانستان احتمالی وجود دارد مبنی بر این که تعرفه صفر واردات زعفران به هندوستان از مبدا افغانستان براساس قرارداد معافیت‌هایی که میان افغانستان و هندوستان از گذشته وجود داشته، سبب این اتفاق شده است. چرا که اگر زعفران از ایران به هند وارد شود باید ۳۸ درصد حقوق ورودی پرداخت شود، اما واردات زعفران از افغانستان برای هندی‌ها ۳۸ درصد ارزان‌تر تمام می‌شود.
لطیفی افزود: این احتمال نیز وجود دارد که خود تجار ایرانی از مسیر افغانستان، زعفران را به هند صادر کنند، چون هند سالیانه ۵۸ تُن زعفران مصرف می‌کند، اما خودش حدود ۵ تُن تولید دارد و باید مابقی را از کشورهای دیگر تامین کند.
وی ادامه داد: در سال‌های گذشته میزان صادرات زعفران ایران به هند بیشتر و حدود ۷ تا ۹ تُن بود، اما اخیراً روند کاهشی شده و سال گذشته حدود ۴ تُن و خرده‌ای زعفران به صورت مستقیم به هند صادر کرده‌ایم.
سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صنعت، معدن و تجارت توضیح داد: از طرف دیگر عدد صادرات زعفران به افغانستان حدود ۷ تُن بوده افزایش پیدا کرده و به ۲۲ تُن رسیده است. این احتمال وجود دارد که این میزان به سمت هندوستان رفته باشد و البته این خاصیت بازار است، اگر ایران بتواند بحث تعرفه‌ای با هندوستان را حل کند و تعرفه را کاهش دهد، میزان زعفرانی که از ایران به افغانستان و از افغانستان به هند می‌رود دیگر با واسطه نمی‌رود و مستقیم از ایران وارد بازار هند می‌شود. به احتمال زیاد موضوع همین است و این‌طور نیست که افغانستان از این طریق به دنبال برندسازی زعفران ایرانی به اسم خودش باشد.
به گفته لطیفی، در گذشته عمده صادرات زعفران ایران به اسپانیا بود، اما چند سالی است که تنوع بازار افزایش پیدا کرده و اسپانیا از رتبه اول به رتبه سوم بازار صادراتی ما رسیده است.
وی در خصوص مقاصد صادراتی زعفران ایران گفت: در مرتبه اول ۶۷ تُن از زعفران ایران به امارات صادر می‌شود که آنجا بسته‌بندی و به کشورهای دیگر هم صادر می‌شود. بخشی از کسانی که در امارات زعفران ایرانی را بسته‌بندی و عرضه می‌کنند، تجار ایرانی هستند. مقصد دوم ما چین است، با مذاکراتی که دولت سیزدهم با چین داشت و فعالیت موثر سفارت ما در پکن، زعفران از گروه کالایی دارویی در چین خارج و به گروه کالای ادویه‌ای اضافه شد و همین امر سبب شد تا ورود زعفران ایرانی به چین آسان شود و چین ۴۹ تُن از ما زعفران بخرد.
سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صنعت، معدن و تجارت اضافه کرد: مقصد سوم زعفران ما اسپانیا با ۴۴ تُن، مقصد چهارم افغانستان با ۲۲ تُن و مقصد پنجم زعفران ایران هم قطر با ۶ تُن بوده است. قطر در گذشته جزیی از مقاصد صادراتی زعفران ایران نبود، با توافقی که آقای رئیسی در قطر قبل از جام جهانی داشتند این مورد ممکن شد.
لطیفی با بیان این که صادرات زعفران هم به صورت فله‌ای و هم بابسته‌بندی و برند ایرانی انجام می‌شود، گفت: قبل از شروع به کار دولت سیزدهم، حدود ۹۰ درصد زعفران ایران به صورت فله و یا بالای۳۰ گرم بود، ولی الان این آمار به ۷۵ درصد رسیده و صادرات فله زعفران ۱۵ درصد کاهش و بسته‌بندی شده افزایش یافته است. درحال حاضر ۲۵ درصد صادرات ما زیر ۳۰ گرم و به صورت بسته‌بندی شده و با برند ایرانی صادر می‌شود.
وی تصریح کرد: قبلاً اسپانیا زعفران ایرانی را به اسم خودش در دنیا می‌فروخت، اما الان بازارها متنوع شده و رویه تغییر کرده است و زعفران ایرانی به اسم ایران به خیلی از کشورها صادر می‌شود ومسیری که در حال طی آن هستیم نشان می‌دهد که در ۲ تا ۳ سال آینده حداقل ۵۰ درصد زعفرانمان را با برند ایرانی صادر می‌کنیم.
سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صنعت، معدن و تجارت اظهارکرد: ممکن است زعفران ما به صورت عمده به برخی از کشورها اما به اسم زعفران ایرانی برود، چون این محصول در صنایع بزرگ داروسازی استفاده می‌شود، دیگر نمی‌توان زیر ۳۰ گرم بسته‌بندی کرد و باید در بسته‌های بزرگتر باشد، در نتیجه خیلی هم نمی‌توان گفت که زعفران فله و بالای ۳۰ گرم ما به اسم دیگران است.
لطیفی گفت: اسپانیا، یونان و ایتالیا قدیمی‌ترین تولیدکنندگان زعفران در دنیا هستند که قبلا این سه کشور ۵ درصد زعفران دنیا را تولید می‌کردند و مابقی ۹۵ درصد را ایران تولید می‌کرد. در حال حاضر افغانستان پاکستان و هند هم تولیدکننده زعفران هستند.
این مقام مسئول در پایان گفت: با ارزشمند شدن زعفران شاهد تولید این محصول در استان‌های کوهپایه‌ای خودمان نیز هستیم و دیگر تولید زعفران محدود به استان‌های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی نیست و الان در ۲۰ استان کشور هر چند محدود زعفران تولید می‌شود.
پیش تر نیز رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران هشدار درباره خطر فراموشی زعفران ایرانی در بازارهای جهانی را مطرح کرده بود.
