به گزارش ایراف، منطقه سیستان که در دهه‌های اخیر به دلیل وضعیت مطلوب کشاورزی به انبار «غله ایران» مشهور بود، اما در سال‌های اخیر با بروز خشکسالی فعالیت‌های کشاورزی در این منطقه با افت شدیدی روبرو شد.
بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد، منشاء جریان‌های ورودی آب به سیستان و بلوچستان در کشور افغانستان قرار دارد که با احداث سد کمال خان به روی رود هیرمند در افغانستان عملا ورودی آب هیرمند به استان سیستان به شدت کاهش یافته است.
وقتی به علت اجرای آن نگاه می‌کنیم مشخص می‌شود، این سد عمدا احداث شده تا جلوی ورود حق آبه به ایران گرفته شود که می شد با رایزنی های موثر جلوی این کار گرفته شود.
در واقع عدم پیگیری مسئولان آن وقت سفارت ایران در افغانستان در زمینه حقابه ایران از رود هیرمند یکی از عللی است که استان سیستان با این وضعیت مواجه شده است که این مسئله موج شدیدی از انتقادات را در همان زمان علیه این مسئولان در رسانه های داخلی به همراه داشت.
مسئله عجیب اینجا است که وقتی می شد موضوع پرداخت حق ابه هیرمند و مسئله تامین آب را با دیپلماسی فعال حل و فصل کرد، ولی راه کارهای دیگری برای جبران این مسئله در دستور کار قرار گرفت که به عنوان نمونه می توان به طرح 46 هزار هکتاری اشاره کرد طرحی که برای احداث ان 500 میلیون دلار از صندوق توسعه ملی برداشته شد.
محمد سرگزی، نماینده وقت مردم سیستان در رابطه با اجرای این طرح که البته برایش تحقیق و تفحص نیز از مجلس پیشنهاد شده بود تا علت شکست آن بررسی شود گفته بود در سال های گذشته خشکسالی، عدم تامین حق آبه هیرمند، انسداد مرزها و ریزگردها شرایط خاص کشور همسایه، نبود منابع آبی برای کشاورزان، صیادان و دامداران سخت ترین شرایط معیشتی را برای مردم سیستان ایجاد کرد به همین دلیل پیشنهاد شد از منایع صندوق توسعه ملی 850 میلیون دلار به منظور بهبود شرایط این منطقه به منظور آبیاری دشت سیستان برداشت شود که در نهایت با 500 میلیون دلار آن موافقت شد.
وی ادامه داد: در سال ۹۰ اجرای طرح پایلوت در سیستان آغاز شد قرار بود کار کارشناسی صورت بگیرد اما هنوز ۵۰ درصد کار انجام نشده بود که طرح متوقف شد.
سرگزی تصریح کرد: ۱۶ منطقه بدون کار کارشناسی فعالیت عمرانی خود را آغاز کرده بودند در صورتی که می شد با اجرای پروژه های تحقیقاتی متوجه شویم که آیا این طرح به صلاح منطقه است یا خیر؟
به گفته این نماینده مردم سیستان ابهامات گسترده مالی در طرح ۴۶ هزار هکتاری آبیاری دشت سیستان وجود دارد. قرار بود براساس تعهدات قراردادی پیمانکاران مصالح را تامین کنند اما در اقدامی نامرتبط کارفرما خرید تجهیزات را برعهده گرفت و به واسطه طولانی شدن اجرای قرارداد علیرغم اینکه منابع مالی نقد بود خرید تجهیزات تحمیل شد. در شرایط سخت اقتصادی و تحریم های ظالمانه 500 میلیون دلار به طرح ۴۶ هزاری سیستان اختصاص داده شد.
وی در ادامه تاکید کرد: قرار بود این طرح 3 ساله به اتمام برسد ولی سه برابر زمان اولیه زمان برد که در نهایت هم این طرح اجرایی نشد.
به گزارش ایراف متاسفانه آقای سفیر آن دوره با دیپلماسی ضعیف خود این هزینه را بر روی دوش مردم وارد کرد و امروز کار به جایی رسیده است که امروز منطقه سیستان به آب افغانستان وابسته است و طرح 46 هزار هکتاری نیز نتوانست کمکی به جلوگیری از خشکی منطقه سیستان کند.
