به گزارش ایراف، سرویس مطبوعاتی وزارت حمل و نقل ازبکستان گزارش داد که پاکستان به ایجاد کریدور چندوجهی “بلاروس – روسیه – قزاقستان – ازبکستان افغانستان – پاکستان – بنادر اقیانوس هند” پیوست.
ITC حلقه قابل تامل در سیستم حمل و نقل اوراسیا تبدیل خواهد شد که مسیرهای مناسب و کارآمد را برای ترانزیت کالا فراهم می کند و همکاری اقتصادی بین کشورهای شرکت کننده را تقویت می کند.
کریدور حملونقل تجاری شمال جنوب یا ITC از پروژههای منطقهای کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی است که از سوی روسیه مطرح شده است.
این کریدور برای افغانستان فرصت اقتصادی محسوب میشود، زیرا افغانستان به عنوان یک کشور محصور در خشکی به مسیرهای ترانزیتی و بنادر برای تجارت خارجی وابسته است. ITC میتواند یکی از این مسیرهای مهم باشد که افغانستان را به بازارهای منطقهای و جهانی متصل کند. با پیوستن پاکستان شرایط تغییر هم خواهد شد.
پروژه کریدور حملونقل بینالمللی خلیج فارس – دریای سیاه که یکی از اینها طرح ITC است، میتواند نقش ایران را در کریدورهای منطقه پررنگ کند. در صورت اجرا، این پروژهها میتواند به تقویت روابط تجاری آسیا و اروپا نیز کمک کند.
کریدورهای افغانستان به دلیل موقعیت جغرافیایی این کشور بهعنوان پل ارتباطی بین آسیای میانه، جنوب آسیا و خاورمیانه، دارای اهمیت استراتژیک بالایی هستند. افغانستان بهویژه در مسیر طرحهای بزرگ حملونقل و تجاری مانند “کریدور اقتصادی چین و پاکستان” (CPEC) و پروژههایی مانند “کریدور لاجورد” نقش مهمی دارد.
پاکستان همواره به دنبال بهرهبرداری از ثبات و کنترل بر جریانهای تجاری و ترانزیتی بوده است. این کشور بهخصوص در دوران بعد از سقوط دولت قبلی افغانستان و بازگشت طالبان، تلاش کرده تا بتواند از کریدورهای افغانستان بهره بیشتری ببرد.
با این حال، آینده مشارکت پاکستان در کریدورهای افغانستان به عوامل متعددی از جمله وضعیت امنیتی، روابط بین دو کشور و تحولات منطقهای بستگی دارد. همچنین این پروژه جدید هنوز مشخص نیست چگونه تامین مالی خواهد شد. با وجود شرایط اقتصادی کشورهای موجود در این کریدور احتمال ایجاد آن را محدود میکند.
از سوی دیگر روابط پاکستان و طالبان هر روز تیرهتر میشود. آنها طالبان را متهم به پناه دادن به گروههای تروریستی مانند تحریک طالبان پاکستان (TTP) میکند که از خاک افغانستان برای حملات به پاکستان استفاده میکنند. این موضوع روابط بین دو کشور را تیره کرده است. در حالی که پاکستان به دنبال بهرهبرداری از کریدورهای افغانستان برای تقویت تجارت و ترانزیت است، مشکلات بین پاکستان و افغانستان و بستن مکرر مرزها مانع از توسعه همکاریهای اقتصادی شده است.
همچنین اختلافات بین پاکستان و هند از زمان تقسیم هند در سال 1947 تا کنون به صورت مداوم ادامه داشته و بهویژه بر روابط اقتصادی دو کشور تأثیر منفی گذاشته است. این اختلافات عمدتاً سیاسی و امنیتی بوده، اما تأثیرات گستردهای بر همکاریهای اقتصادی و تجاری نیز داشته است.
همین اختلافات سیاسی باعث شده که مسیرهای ترانزیتی مستقیم بین پاکستان و هند محدود یا مسدود شود. این موضوع نه تنها تبادل کالا را دشوار کرده، بلکه باعث شده است که شرکتها به دنبال مسیرهای جایگزین و پرهزینهتر برای تجارت با یکدیگر باشند.
این شرایط بدون شک در ایجاد کریدور جدید تاثیر خواهد داشت و احتمالاً روند کار را پیچیده کند.