به گزارش ایراف، کشور افغانستان با ۹۳۶ کیلومتر مرز مشترک با ایران، یکی از مهم‌ترین همسایه‌های شرقی ایران به شمار می‌رود اما نبود زیرساخت‌های مناسب حمل و نقل در داخل این کشور و عدم دسترسی به آب‌های آزاد، همواره یکی از محدودیت‌های اصلی افغانستان در توسعه و پیشرفت اقتصادی بوده است.
پروژه بین‌المللی راهآهن خواف – هرات بر اساس تاکیدات رهبر انقلاب ایران به منظور اتصال افغانستان به شبکه ریلی ایران و با هدف برقراری ارتباط این کشور با بندرعباس و بندر چابهار که مبادی دسترسی به آب‌های آزاد و تجارت بین‌المللی هستند تعریف شده و از سوی دیگر، امکان ترانزیت کالا از طریق کریدور شرقی – غربی و از سمت مرز آستارا به اروپا را برای کشور افغانستان فراهم می‌سازد.
خط ریلی خواف – هرات به طول حدود ۲۲۵ کیلومتر، به صورت یک خطه، بـا سرعت ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت برای قطارهای مسافری و ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت برای قطارهای باری طراحی شده و خواف در خراسان رضوی را به هرات، شهر پرجمعیت غرب افغانستان متصل می‌کند.
با توجه به اینکه کشور افغانستان فاقد شبکه راهآهن است و پروژه راهآهن خواف – هرات اولین خط راهآهن با عرض استاندارد در این کشور محسوب می‌شود، احداث این پروژه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و علاوه بر ثمرات گوناگون برای کشور افغانستان، زمینه رشد و توسعه استان‌های شرقی ایران را نیز فراهم می‌کند و مبادلات تجاری بین دو کشور در مرزهای شرقی را در بستر حمل و نقل ریلی توسعه خواهد داد.
راه آهن خواف – هرات زمینه ساز توسعه تجاری ایران و افغانستان
در راستای این گزارش، آقای میرشفیع یک کارشناس بین‌المللی در حوزه حمل‌ونقل ریلی در‌گفت‌وگویی با خبرنگار ایراف، گفت: زمانیکه تصمیم به احداث خط ریلی خواف به هرات شد برای تمام کشورهای جهان یک کنفرانسی با محوریت این موضوع برگزار شد و کشورها برای استقرار یک حکومت جمهوری در افغانستان کمک‌های نقدی تقبل کردند و بنا شد ایران هم 500 میلیون یورو کمک کند اما نه به‌صورت وجه پولی بلکه در راستای احداث این خط ریلی به منظور توسعه تجارت بین دو کشور همکاری داشته باشد.
وی ادامه داد: همان‌طور که گفته شد، ایران مسئولیت مسیر تایباد به سمت هرات، راه ماهیرود به سمت فراه و قطعه سوم راهآهن خواف – هرات به طول 62 کیلومتر را برعهده گرفت، برهمین اساس احداث فرآیند پروژه آغاز شد و در دولت پیشین افغانستان و دولت دهم ایران به افتتاح رسید.
به گفته این کارشناس ریلی؛ دولت افغانستان به دنبال این است تا هرچه سریع‌تر این خط ریلی برای حمل بارهای ترانزیتی عملیاتی شود اما در داخل ایران با مشکلات دیگری مواجه بودیم که با تغییر رئیس راهآهن جمهوری اسلامی ایران این موانع نیز برطرف شد و هم‌اکنون امکان حمل‌ونقل ترانزیت از طرف افغانستان به ایران و بالعکس قابل انجام است.
میرشفیع تصریح کرد: همچنین، یک قرداد بهره‌برداری کنسرسیوم توسعه ریلی افغانستان که یکی از مجموعه شرکت‌های تخصصی حمل‌ونقل است که شرکت مشارکتی با محوریت کار در افغانستان دارند و یک قرارداد 5 ساله برای بهره‌برداری از راهآهن خواف – هرات با راهآهن افغانستان تدوین شده تا بار ترانزیتی به سمت ایران حمل شود و درحال حاضر بین راهآهن ایران و کنسرسیوم توسعه ریلی افغانستان وجود دارد تا کارهای فنی و هماهنگی‌های اداری انجام شود.
افغانستان از ابتدا به دنبال توسعه خط ریلی خواف به هرات بود و ایران هم نسبت به همکاری با این کشور اعلام آمادگی کرده بود. برهمین اساس سال گذشته طی سفری که ملا برادر رئیس کمیسیون اقتصادی طالبان به ایران داشت، توافق‌نامه مفصلی با محوریت توسعه ریلی در افغانستان برنامه‌ریزی و ادامه‌ی طرح راهآهن خواف – هرات به هرات – مزار شریف پیشنهاد شد.
همچنین، توسعه خط ریلی هرات – خواف به سمت کابل نیز پیشنهاد شد، زیرا پروژه راهآهن چابهار – زاهدان درحال اتمام است که می‌توان با توسعه و ادامه این خط از زاهدان به زابل و قندهار متصل شود، که اجرای این طرح در هدف‌گذاری‌های آتی افغانستان است.
به گفته او،طی مذاکراتی که با افغانستان در راستای توسعه خطوط ریلی انجام شد، تامین مالی پروژه‌ها از طرف دولت طالبان خواهد بود و تنها ایران به ساخت محورها کمک خواهد کرد، بی‌شک اجرای این طرح با محوریت توسعه زیربنایی برای افغانستان حائز اهمیت است، زیرا می‌توانند برای ترانزیت بارمعدن‌هایشان از بنادر ایران از جمله بندرعباس و چابهار بهره‌مند شوند.
البته ناگفته نماند، با عملیاتی شدن خط ریلی خواف به هرات مراودات تجاری بین دو تا کشور ایران و افغانستان تقویت خواهد شد و از سوی دیگر بخش خصوصی دو کشور نیز به تعیین منافع‌های مشترکی راغب می‌شوند که موجب سودآوری و منفعت بازرگان‌های طرفین می‌شود.
ارتباط ایران با حکومت طالبان از نظر اقتصادی مطلوب است، زیرا هر دو کشور تمایلات جدی در راستای توسعه حمل‌ونقل ریلی دارند که این مساله موجب تقویت همکاری می‌شود. همچنین، ظرفیت ترانزیت کالا از مسیر ایران برای تجار افغانستانی فراهم می‌شود.
شرکت‌های که عضو کنسرسیوم توسعه ریلی افغانستان، بسیار توانمند هستند و حدود 60 درصد حمل‌ونقل ریلی داخل خاک ایران انجام می‌شود که برهمین اساس اعتماد زیادی بین دو کشور ایجاد شده و این فرآیند مسیر مراودات اقتصادی را گسترش داده است.
